Archiwalia

Taksonomia

Kod

Uwagi do zakresu

Noty źródłowe

Display note(s)

Terminy hierarchiczne

Archiwalia

Terminy równoznaczne

Archiwalia

Powiązane terminy

Archiwalia

77 Opis archiwalny results for Archiwalia

77 results directly related Exclude narrower terms

Zofia Helwing- relacja

Zofia Helwing,córka legionisty, w relacji opisuje liczne przeprowadzki swojej rodziny związane z pracą ojca (przemysł tytoniowy), początek wojny, naloty na stolice kraju, ewakuacja na wieś, wejście Armii Czerwonej na tereny Polski. Wywózka na Syberie w 1940 r., praca przy wycince drzewa, dowożenie żywności i kopanie rowów pod Stalingradem, życie codzienne na zesłaniu. Budowa szkoły, tamy nad rzeką Iszym w Kazachstanie, wyjazd na Ukraine w 1944 r. Powrót do Polski w 1946 r. na tzw. Ziemie Odzyskane. Poszukiwanie mieszkania i pracy. Zakres chronologiczny: 1939-1950 Miejsca wydarzeń: Kowel (daw. woj. wołyńskie), Winniki (daw. woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wilno (daw. woj wileńskie, obecnie Litwa), Kościan (woj. wielkopolskie), Mołodeczno (daw. woj. wileńskie, obecnie Białoruś), Zabielicze (daw. woj. wileńskie, obecnie Białoruś), Stalingrad (obecnie Wołgograd, Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Astana (Kazachstan)  

Helwing Zofia

Stanisław Mierzwa - relacja

Relacja Stanisława Mierzwy opisuje wywóz na Syberię jego całej dziewięcioosobowej rodziny. Szczegółowo przedstawia warunki w jakich byli transportowani (bydlęce wagony), a następnie życie codzienne w obozie (praca, złe warunki mieszkalne, głód, choroby, relacje między ludźmi), sytuację gospodarczą w ZSRR, zwerbowanie ojca do 1. Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Przyjazd po wojnie całej rodziny Świadka do Świdnicy.   Zakres chronologiczny: 1940-1946   Miejsca wydarzeń: Szutowa (dawny pow. jaworowski, woj. lwowski; obecnie Ukraina), Jaworów (dawny pow. jaworowski, woj. lwowski; obecnie Ukraina), Tułun (obwód irkucki, Rosja), Penza (Rosja), Arszen (rejonie tunkińskim, Rosja), Moskwa (Rosja), Warszawa (woj. mazowieckie), Lenino (Białoruś), Tworzyjanów (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Łobez (pow. łobeski, woj. zachodniopomorskie), Świdnica (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie)

Mierzwa Stanisław

Janina Beździak - relacja

  • Notatki wspomnieniowe Wspomnienia Janiny Beździak dotyczące wysiedlenia z domu rodzinnego w Starym Samborze i wyjazdu do pracy przymusowej do Kazachstanu. Szczegółowy opis kaźni i warunków panujących na zesłaniu. Dodatkowo opis przeżyć matki Pani Janiny Beździak], Przyczynek do martyrologii polskiej na Wschodzie - wspomnienia Janiny Beździak spisane i przekazane przez Tadeusza Łaszkiewicza].
  • Zakres chronologiczny: 1927-1945.
  • Miejsca wydarzeń: Stary Sambor, Żytomierz, Kursk, Saratow, posiołek Stiepnoje, Nowosybirsk.

Beździak Janina

Jadwiga Andrzejczuk - relacja

  • Krótki biogram i wspomnienia Jadwigi Andrzejczuk, w których opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej. Represje ze strony Sowietów, wywóz na Syberię, pracę przymusową i powrót do kraju.]
  • Zakres chronologiczny: 1940-1978
  • Miejsca wydarzeń: Ochnówka, Włodzimierz Wołyński, Kostousowo, Swierdłowsk, Gozdów, Lublin, Wrocław.

Andrzejczuk Jadwiga

Stanisław Apanowicz - relacja

  • Krótki biogram i wspomnienia Stanisława Apanowicza, w których opisuje swoje losy podczas II wojny światowej i w okresie powojennym. Represje ze strony Sowietów, wywóz na Syberię, pracę przymusową i przyjazd do Polski.]
  • Zakres chronologiczny: 1944-1958.
  • Miejsca wydarzeń: Wilno, Moskwa, Stalingrad, Omsk, Saratowo, Jełszanka, Kutaisi.

Apanowicz Stanisław

Syberyjska sonata. POSŁOWIE. Do książki pod tytułem „OCIOSANI” ZOFII TARKOCIŃSKIEJ. Czy to już tylko historia?

Na początku znajduje się historia życia św. Rafała Kalinowskiego, patrona Sybiraków; następnie posłowie do książki pt. Ociosani, wydanej w 1989 r. przezZofię Helwing z d. Sawicka (pseudonim Zofia Tarkocińska); tematyka obejmuje wspomnienia autorki dotyczące życia codziennego w łagrze, opis nastrojów ludności polskiej na wieści o śmierci gen. Władysława Sikorskiego (4 lipca 1943 r. na Gibraltarze), zerwaniu stosunków dyplomatycznych z Polski z ZSRR; korespondencja prywatna Zofii Helwing dot. książki; sowieckie plakaty propagandowe; mapa obozów i miejsc zsyłki Polaków; kserokopie dokumentów dotyczących podziału Polski w 1939 r.; kserokopie artykułów z czasopism dot. książki pt. Ociosani

Helwing Zofia

Żołnierskie Wspomnienia

Wspomnienia porucznika Wojska Polskiego -Adama Bronieckiego. Autor na początku krótko przedstawia losy swojej rodziny. Wspomina wywiezienie na Sybir. Następnie skupia się na przedstawieniu swoich losów, jako żołnierza I Armii Wojska Polskiego. Dokładnie opisuje ćwiczenia wojskowe w lesie pod Chełmem, działania zbrojne w Dęblinie oraz w Warszawie. Wspomina zdobycie Berlina. Na końcu opisuje konsekwencje jakie spotkały gen. Zygmunta Berlinga, za próbę pomocy powstańcom warszawskim. Zakres chronologiczny:1918 -1945 Miejsca wydarzeń: Podhajce (Ukraina), Bierozowsk (Rosja), Świerdłowsk (obec. Jekaterynburg, Rosja), Sielce (Rosja), Chełm (woj. lubelskie), Kopice (pow. Stepnica, woj. zachodniopomorskie), Czarnocin (pow. Stepnica, woj. zachodniopomorskie), Dęblin (pow. rycki, woj. lubelskie), Warszawa (Polska)

Broniecki Adam

Losy społeczności osady Barany, gmina Iwacewicze, powiat Kosów Poleski, województwo poleskie, począwszy od okresu II Rzeczpospolitej - przyczynek historyczny dla potomnych

Autorzy na początku krótko opisują rodzinną osadę Barany, Iwacewicze i okolice. Tematem przewodnim wspomnień są losy Polaków (rodziny Pohlów i Wesołowskich) wywiezionych na Syberię. Przedstawiają okoliczności wywiezienia, podróż, a także tragiczne warunki życia w posiołku Gubokoje. Autorzy dokładnie opisują: podział pracy, los dzieci oraz starszych osób. W dalszej cześci krótko wspominają o pracy w leśnych przedsiębiorstwach oraz w sowchozie. Zakres chronologiczny: lata 20 XX-1945 r. Miejsca wydarzeń: Iwacewicze (Białoruś), osada Barany (Białoruś), Archangielsk (Rosja), Chołmogory (Rosja), posiołek Głubokoje (Kazachstan), posiołek Kołos (Kazachstan), Krasny Bór (Kazachstan), Dolinskaja (Ukraina).

Sterna Halina

Bez nienawiści. Tekst na podstawie wspomnień ludzi pokrzywdzonych przez stalinizm

fragment wstępu ... Scenariusz "Bez Nienawiści" składa się z fragmentów wspomnień nadesłanych na konkurs ogłoszony w maju 1989 przez Komitet Pamięci Ofiar Stalinizmu w Polsce, we Wrocławiu .... W scenariuszu znajdują się fragmenty wypowiedzi Sybiraków cytowane in extenso, zgodne z tekstem oryginałów pochodzące  z archiwum Komitetu Pamięci Ofiar Stalinizmu - Instytutu Badań Stalinizmu i Patologii Władzy. Teksty podzielono na 5 działów: I. Wojna i okupacja sowiecka; II. W drodze na Sybir; III. Na zesłaniu; IV. Stalinowskie represje w PRL; V. Powojenne ofiary KGB.

Skonka Leszek

Gdzieś daleko stąd został rodzinny dom

Wspomnienia Ireny Bondarowicz z okresu zesłania do azjatyckiej części ZSRR podczas II wojny światowej. Opisuje w nich moment aresztowania, podróży i przyjazdu na miejsce. Skupia się na niuansach życia codziennego, opisuje dokładnie warunki panujące na miejscu, pracę, do wykonywania której byli zmuszeni aby przeżyć. Opisuje działanie polskiej ambasady w pomocy Polakom przebywającym na zesłaniu. Ciekawie ujmuje sposoby w jaki spędzane były przeróżne święta, oraz zwyczaje. Pod koniec relacji skupia się na swojej pracy na rzecz domu dziecka, który pomagała prowadzić. Zakres chronologiczny: 1940-1946 Miejsca wydarzeń: Atbasar, Aktiubińsk

Bondarowicz Irena

Okupacyjne wspomnienia z Borysławia i opowiadania z ZSRR Adam Żarski

Wspomnienia Adama Żarskiego dot. II wojny światowej spędzonej w Borysławiu, okupacji radzieckiej i niemieckiej, działalności w Armii Krajowej, walk partyzanckich, schwytania przez władze komunistyczne, wywózce do Kazachstanu, ciężkich warunków pracy w obozach pracy, głodu, biedy. Autor opisuje szczegółowo kilka sytuacji, które obrazują rzeczywistość polskich zesłańców. Maszynopis został wydrukowany w 2003 r. przez Wrocławską Drukarnię Naukową PAN pod tytułem: "Okupacyjne wspomnienia z Borysławia i opowiadania z ZSRR".

Żarski Adam

Relacja Zofii Teliga-Martens

Relacja Zofii Teliga-Mertens honorowej obywatelki Dolnego Śląska, dotyczy osadnictwa wojskowego na Wołyniu, zesłania na tereny dzisiejszego Kazachstanu podczas II wojny światowej, powrotu do Polski, studiów rolniczych we Wrocławiu i pracy na uczelni, wyjazdu do Warszawy i pełnienia funkcji p.o. redaktora naczelnego pisma rolniczego, powortu do Wrocławia, zaangażowania w upamiętnianie i sprowadzanie do Polski sybiraków, sfinansowania powrotu kilkunastu rodzin sybirackich do Polski.

Teliga-Martens Zofia

Ryszard Ćwikliński - relacja

Ryszard Ćwikliński rozpoczyna swoją relację od momentu wywiezienia jego całej rodziny (łącznie 5 osób) w bydlęcych wagonach na Syberię. Opisuje warunki w jakich przyszło im jechać oraz mieszkać. Podjęcie pracy w kołchozie przez ojca, życie codzienne w łagrze. Po ponad dwóch latach kolejne przymusowe przeniesienie do Kazachstanu (zmobilizowanie ojca do armii T. Kościuszki, śmierć matki, przeniesienie rodzeństwa do domu dziecka). W 1946r. wyjazd do Polski, spotkanie z ojcem. Podjęcie przez Świadka nauki najpierw w gimnazjum elektrycznym, potem w technikum elektrycznym, a następnie na Politechnice Wrocławskiej. Początki pracy i służby wojskowej.   Zakres chronologiczny: 1940-2000Miejsca wydarzeń: Podorka (pow. dziśnieński, woj. wileńskie, ob. Białoruś), Kotłas (obwód archangielski, Rosja), Krystyn, Archangielsk (Rosja), Bałach, Pochostmyczko, Warszawa (woj. mazowieckie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Stargard Szczeciński (woj. zachodniopomorskie), Kostrzyn nad Odrą (woj. lubuskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Kraków (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Katowice (woj. śląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Oborniki Śląskie (woj. dolnośląskie), Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie), Dąbroszyn (woj. woj. lubuskie), Rakoszyce (woj. dolnośląskie), Kulin (woj. dolnośląskie), Kazachstan, Kirowsk (obwód murmański, Rosja).  

Skiba Roman

Stanisław Szelc - relacja

Stanisław Szelc, członek kabaretu Elita, opisuje życie swojej rodziny wywiezionej do Kazachstanu na zesłanie, m.in. prace w obozie, zdobywanie pożywienia (kradzieże), życie codzienne, historię starszego brata w Armii Andersa, powrót do kraju. W dalszej części Świadek skupia się na historii rodziny żony oraz swojej karierze zawodowej.   Zakres chronologiczny: 1940-2010 Miejsca wydarzeń: Irkuck (obwód irkucki, Rosja), Kursk (obwód kurski, Rosja), Leningrad (obecnie Petersburg, Rosja), Łódź (woj. łódzkie), Madryt (Hiszpania), Milicz (woj. dolnośląskie), Moskwa (Rosja), Orzeł (obwód orłowski, Rosja), Prochładnoje (Kazachstan), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Szelc Stanisław

Alfreda Rojewska - relacja

Relacja Alfredy Rojewskiej, emerytowanej nauczycielki (pracowała w szkole w l. 1951-1995). Opisuje losy swojej rodziny i ich pomoc (w pierwszym roku wojny) dla żołnierzy Polskich chcących przedostać się do Rumunii. W dalszej części Świadek opowiada o wywózce na Syberię: transport w bydlęcych wagonach, życie codzienne w obozie, pracy w ciężkich warunkach, reakcje ludzi na ogłoszenie układu Sikorski-Majski (na mocy, którego rodzina Świadka udała się w okolice Charkowa), przyjazd na Ziemie Zachodnie.   Zakres chronologiczny: 1939-1951   Miejsca wydarzeń: Barszczowice (dawna gm. Barszczowice, woj. lwowskie; obecnie Ukraina), Brzeg (woj. opolskie), Brzeziny (pow. brzeziński, woj. łódzkie), Ceperów (dawna gm. Ceperów, pow. lwowski; obecnie Ukraina), Charków (Ukraina), Dobrzyń, Grodków (pow. brzeski, woj. opolskie), Hawryłówka (dawna gm. Nadwórna, woj. stanisławowskie; obecnie Ukraina), Katowice (woj. śląskie), Kędzierzyn Koźle (woj. opolskie), Kijów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina), Promysław (Rosja), Swiedłowsk (dawniej obwód swierdłowski, ZSRR; obecnie Jekaterynburg), Tiopłaja Gora (dawniej obwód mołotowski; obecnie Kraj Permski), Tiuszowsk (dawniej obwód mołotowski; obecnie Kraj Permski), Ujazd (pow. strzelecki, woj. opolskie), Zapytów (dawna gm. Zapytów, pow. lwowski; obecnie Ukraina), Złoczów (dawny pow. złoczowski, woj. tarnopolski; obecnie Ukraina)

Rojewska Alfreda

Ludwika Kała - relacja

Relacja Ludwiki Kały z domu Sawieckiej, dotyczy dzieciństwa w II Rzeczpospolitej, zesłania na Sybir i życia codziennego podczas zesłania, powrótu do Polski, edukacji, orgaznizacji ZNP, życia codziennego we Wrocławiu i Brzegu po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1927-1017   Miejsca wydarzeń: Byteń (Białoruś), Brzeg Dolny, Mińsk (Białoruś), Kańsk (Rosja), Krasnojarsk (Rosja), Władywostok (Rosja), Baranowice (Białoruś), Wrocław (woj. dolnośląskie), Taszkient (Uzbekistan), Archangielsk (Rosja), Oświęcim (woj. małopolskie), Gliwice (woj. śląskie), Przyborowo (Białoruś), Słonim (Białoruś)

Kała Ludwika

Eugenia Waszewska- relacja

Relacja rozpoczyna się od dnia 10.02.1940 roku, kiedy to cała rodzina Świadka została wywieziona z Dernowa do Archangielska, podróż ta trwała 2 miesiące. W dalszej części ukazano życie codzienne na Syberii, m.in. prace przy wyrębie w lesie, problemy z żywnością. Następie Świadek opisuje dalsze losy rodziny: przedostanie się do armii Andersa, dotarcie do obozu przejściowego w Tadżykistanie, pobyt w Polskim Domu Dziecka. Zakres chronologiczny: 1940-1946   Miejsca wydarzeń: Archangielsk (Rosja), Dernów (dawniej II RP, obecnie Ukraina),Stalinabad (obecna nazwa: Duszanbe, Tadżykistan)

Waszewska Eugenia

Władysław Orzech - relacja

Relacja Władysława Orzecha opisuje losy rodziny Świadka w czasie wojny. Wywózkę w głąb Związku Radzieckiego, a następnie powrót wraz z matką w wagonie na ziemie zachodnie po 1945 r. Świadek zwraca również uwagę na historię swojego ojca, który przed wojną pełnił funkcję komendanta na przejściach granicznych w II Rzeczypospolitej, zaś w trakcie wojny działał w strukturach AK. Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Kraków (woj. małopolskie), Ostoja (obecnie Ukraina), Podkamień (obecnie Ukraina), Jezupol (pow. stanisławowski, obecnie Ukraina), Medyka (woj. podkarpackie)

Orzech Władysław (ur.29.08.1930r.

Mieczysław Pożarski - relacja

Relacja Mirosława Pożarskiego dotyczy aresztowania rodziny w Wołkowyskach, wywózki na Syberię, warunków życia w kołchozie, stosunków z miejscową ludnością, amnestii w 1941 roku, pobytu w Uzbekistanie, wstąpienia do szkoły Junackiej i pobytu w Persji i Afryce, lat powojennych i okresu po powrocie do Polski, studiów w Warszawie, wyjazdu do Ostródy.   Zakres chronologiczny: 1929-2017   Miejsca wydarzeń: Syberia, Archangielsk (Rosja), Szafrikan, Buchara (Uzbekistan), Kermine (Nawoi,Uzbekistan),  Outdshroon (Republika Południowej Afryki), Tanzania, Kenia, Przylądek Dobrej Nadziej, Isfahan (Iran), Teheran (Iran), Bombaj (Indie), Czechowice-Dziedzice (pow. bielski, woj. śląskie), Chicago (Stany Zjednoczone Ameryki), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Białystok (woj. podlaskie), Ostróda (woj. warmińsko-mazurskie), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Pożarski Mieczysław

Henryk Truskowski - relacja

Relacja Henryka Truskowskiego dotyczy życia na wileńszczyźnie przed wojną, okupacji niemieckiej, zsyłki na Syberię i pracy w kołchozie, powrótu do kraju i studiów oraz pracy w Olsztynie.   Zakres chronologiczny relacji: 1931 - 2017   Miejsca wydarzeń: Duburajcie (Litwa), Jeziorany (woj. warmińsko-mazurskie), Czeremchowo (obwód irkucki), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Dyneburg (Łotwa), Krasnojarsk (Rosja), Irkuck (Rosja), Smoleńsk (Rosja), Moskwa (Rosja), Warszawa (woj. mazowieckie), Drawsko Pomorskie (woj. zachodniopomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Białystok (woj. podlaskie)

Truskowski Henryk

Katarzyna Załoga - relacja

Katarzyna Załoga, Sybiraczka, opisuje wywózkę na Syberię, warunki transportu, przyjazd do obozu, warunki w nim panujące, podaje szczegóły życia codziennego, pracę przymusową przy wyrębie lasu, przeniesienie z jednego obozu z drugiego, wstąpienie brata do Pierwszej Armii Wojska Polskiego, pobyt w Uzbekistanie, powrót do Polski, losy sierot, przedwojenne zwyczaje świąteczne, relacje pomiędzy ludnością polską, ukraińską i żydowską, ludobójstwo Polaków przez Ukraińców w czasie wojny i trudy codziennego życia przed wojną.   Zakres chronologiczny: 1930-1945   Miejsca wydarzeń: Basznia (pow. lubaczowksi, woj. podkarpackie), Zasłuże (pow. lubaczkowski, woj. podkarpackie), Nowosybrisk, Termez (Uzbekistan), Dachnów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Lubaczów (woj. podkarpackie), Jarosław (woj. podkarpackie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Załoga Katarzyna

Alojzy Krzaczkowski- relacja

Relacja Alojzego Krzaczkowskiego, opisuje historie rodziny Świadka, wyjazd rodziców do Rumunii, gdzie prowadzili dom letniskowy. W 1937r. wyjazd do Polski, wybuch wojny i wejście Rosjan na tereny Polski, wywózka całej rodziny (ojciec- leśniczy) Świadka w 1940r. na Syberii, praca w Centrum Kopalni Złota, opis ludności rdzennej (lud Ewenków), wstąpienie w 1943r. do 17. Pułku 5. Dywizji 2 Armii Wojska Polskiego. Świadek w Ludowym Wojsku Polskim służył do 1947r. Następnie opisuje swoją prace w charakterze łącznościowca w zakładzie pracy Rokita w Brzegu Dolnym, gdzie był członkiem prezydium Rady Robotniczej. Zakres chronologiczny: 1914-2017 Miejsca wydarzeń: Solka (Rumunia), Derewnia (obecnie Ukraina), Lwów (obecnie Ukraina), Jenisejsk (Rosja), Krasnojarsk (Rosja), Mosty Wielkie (obecnie Ukraina), Pitgorodok (Rosja), Przemyśl (woj. podkarpackie), Brzeg Dolny (woj. dolnośląskie), Moskwa (Rosja), Warszawa (woj. mazowieckie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Nowy Tomyśl (woj. wielkopolskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Ścinawa (woj. dolnośląskie), Uraz (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Praga (Czechy)

Krzaczkowski Alojzy

Agnieszka Stępień- relacja

Relacja Agnieszki Stępień rozpoczyna się od opisu, wydarzenia spalenia rodzinnego domu Świadka przez banderowców, wyjazdu do Szczucina, pobytu na froncie i podróży do Kluczborka, a dalej o wyjeździe do Radecza, gdzie poznała swojego przyszłego męża. Następnie opowiada o powstaniu kołchozów i aresztowaniu męża za sprzeciw wobec zapisania się do partii. Dalsza część relacji wspomina Niemców, którzy mieszkali na górze domu, który zajęli tuż po przesiedleniu na zachód. Opis życia rodzinnego jeszcze sprzed II wojny światowej, obchody z okazji śmierci J. Piłsudskiego, wybuch wojny, sytuacje Żydów mieszkających we wsi, wywózki bliskich na Syberię, wycieczkę na wschód po 1950r. W dalszej części Świadek opowiada o obchodach 1 maja w Polsce i wcześniej na wschodzie oraz powojenną historię swojego rodzeństwa. Zakres chronologiczny: lata 30-te XX w.- 2017 Miejsca wydarzeń: Szczucin (woj. małopolskie), Złoczów (obecnie Ukraina), Kluczbork (woj. opolskie), Radecz (pow. wołowski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Bytom (woj. śląskie), Tarnów (woj. małopolskie)

Stępień Agnieszka

Paulina Fircowicz- relacja

Relacja Pauliny Fircowicz opisuje losy rodziny Świadka, którzy tuż po I wojnie światowej zakupili ziemie z rozparcelowanego majątku barona Hugo Wattmana i wybudowali się w miejscowości Doliny koło Cieszanowa. W dalszej części Świadek skupia się na swoim dzieciństwie, opowiada o szkole, do której uczęszczały dzieci polskie i ukraińskie, o kulcie Józefa Piłsudskiego, o organizacjach społecznych tj. Związek Strzelecki, harcerstwo, koła gospodyń wiejskich, o spędzaniu czasu ze starszymi braćmi, którzy rowerami jeździli do Lwowa, a w gazetach śledzili m.in. sprawę Rity Gorgonowej. Następnie Świadek skupia się na II wojnie światowej: przedostanie się jednego z braci do 3 Dywizji Strzelców Karpackich, drugi członek Armii Krajowej. Opis życia codziennego w okupowanej Polsce: zdawania kontyngentów żywnościowych Niemcom, przygotowaniom Niemiec do ataku na ZSRR, Holocaustu – bezpośredniej obserwacji masowego grobu Żydów pomiędzy Lubaczowem a Dachnowem, mordu Żydów na ulicach Lubaczowa. W 1942r. podczas Aktion Zamość, Świadek wraz z rodziną został wysiedlony i przewieziony do obozów tymczasowych w Suścu, Zamościu, a następnie na roboty przymusowe do Niemiec. Opis życia powojennego. Zakres chronologiczny: 1922- lata 90-te XX w. Miejsca wydarzeń: Lubaczów (woj. podkarpackie), Ruda Różaniecka (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Zamość (woj. lubelskie), Kraków (woj. małopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Dachnów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Cieszanów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Lwów (Ukraina), Niemirów (Ukraina), Wróblaczyn (Ukraina), Bełżec (pow. tomaszowski, woj. lubelskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Fircowicz Paulina

Stanisława Szarycz - relacja

Relacja Stanisławy Szarycz dotyczy zesłania na Syberię, realiów życia w Archangielsku, osiedlenia we Wrocławiu w 1946 roku, zniszczeń wojennych i odbudowy miasta a także sytuacji Sybiraków po II Wojnie Światowej.   Zakres chronologiczny: 1935-2017   Miejsca wydarzeń: Planty (woj. nowogródzkie), Baranowice (woj. nowogródzkie), Archangielsk (Rosja), Skorokhodove (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Chołmogory (Rosja), Edmonton (Kanada), Toronto (Kanada), Sydney (Australia), Ratyń (woj. wielkopolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Sulistrowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Słupsk (woj. pomorskie)

Szarycz Stanisława

Jadwiga Materna - relacja

Jadwiga Materna z domu Podoba opisuje dzieciństwo w Wilnie podczas II Wojny Światowej, szkolnictwo i życie religijne w Wilnie, relacje pomiędzy ludnością polską a litewską, sytuacje ludności żydowskiej w Wilnie podczas wojny, uwięzienie i wywózkę na Sybir ojca a także repatriacje na Ziemie Zachodnie i Północne.   Zakres chronologiczny: 1934-2000   Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jawornik (pow. myślenicki, woj. małopolskie), Odessa (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Materna Jadwiga

Helena Gryśkowa- relacja

Helena Gryśkowa, opisuje sytuacje Polaków na Wołyniu po wybuchu II wojny światowej, relacje z ludźmi narodowości ukraińskiej, wywózka całej rodziny na Syberie i ich życie codzienne w tym miejscu. Reakcje ludności polskiej na pakt Sikorski- Majski.Wstąpienie do I Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater oraz przystąpienie do szkolenia oficerskiego, po paru miesiącach przeniesienie do Szkoły Oficerskiej w Murom. W 1943 r. świadek został skierowany do I Korpusu Wojska Polskiego, a następnie do III Zapasowego Pułku Piechoty w 1944 r. Dostanie rozkazu wyjazdu do Rzeszowa by sformować X Dywizje Wojska Polskiego i przejście z nim aż po Breslau.Zakres chronologiczny: 1939 - 1945Miejsca wydarzeń: Murom (Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Włodzimierz Wołyński (daw. woj. wołyńskie, obecnie Ukraina), Lublin (woj. lubelskie), Chełm (woj. lubelskie), Katowice (woj. śląskie), Hrubieszów (woj. lubelskie), Smoleńsk (Rosja), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Rzeszów (woj. podkarpackie)

Gryśkowa Helena

Antoni Marcinko- relacja

Antoni Marcinko,opisuje życie podczas wojny w rodzinnej wsi, okupacje: niemiecką i radziecką, warunki życia i głód, traktowanie przez okupantów, wywózki na Syberie, napady i mordy dokonywane przez ludność Ukraińską, przyjazd na tzw. Ziemie Odzyskane, warunki mieszkaniowe, życie codzienne i rodzinne. Zakres chronologiczny: 1939-1955   Miejsca wydarzeń: Winniki (woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Oświęcim (woj.małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Jarosław (woj. podkarpackie), Kluczbork (woj. opolskie), Kraków (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Przemyśl (woj. podkarpackie)

Marcinko Antoni

Mieczysław Maćkała- relacja

Mieczysław Maćkała, kresowianin opisuje relacje pomiędzy trzema grupami narodowościowymi (Polakami, Ukraińcami, Żydami) w okresie XX-lecia międzywojennego oraz w trakcie II wojny światowej na terenach wschodnich. Świadek opowiada o okupacji sowieckiej, a następnie o wkroczeniu wojsk niemieckich na Kresy. Wspomina przy tym o grabieżach, wywózkach na Syberie oraz o rzeziach dokonywanych przez Ukraińców na Polakach. Ostatnie minuty relacji skupiają się na czasach powojennych kiedy to rodzina Świadka przyjeżdża na Ziemie Zachodnie.   Zakres chronologiczny: 1932- lata 50-te XX w.   Miejsca wydarzeń: Rychcice, Drohobycz (dwa. woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Strzelin (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. lubelskie), Workuta (Rosja), Bronica (Ukraina), Sambor (Ukraina)

Maćkała Mieczysław

Anna Popowicz - relacja

Anna Popowicz z domu Grzesik, opisuje życie codzienne podczas zesłania na Syberię z perspektywy dziecka, a także powojenne życie codzienne na Ziemiach Zachodnich.   Zakres chronologiczny: 1933-1990   Miejsca wydarzeń: Meducha (Ukraina), Woronica (Ukraina), Budzów (pow. suski, woj. małopolskie), Katowice (woj. śląskie), Kluczbork (woj. opolskie), Syberia, Kropywnycki (Ukraina), Nysa (woj. opolskie), Ścinawa (pow. lubiński, woj. dolnoślaskie), Warszawa (woj. dolnośląskie), Olesno (woj. opolskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Biadacz (pow. kluczborski, woj. opolskie), Poręba Spytkowska (pow. brzeski, woj. małopolskie)

Popowicz Anna

Jan Piech - relacja

Jan Piech opisuje życie w powojennym Oleśnie, integrację ludności polsko i niemieckojęzycznej oraz tradycje religijne i zwyczaje kulinarne.   Zakres chronologiczny: 1939-2016   Miejsca wydarzeń: Olesno (woj. opolskie), Świercze (pow. oleski, woj. opolskie), Wachowice (pow. oleski, woj. opolskie), Pasawa (Niemcy), Częstochowa (woj. śląskie)

Piech Jan

Zuzanna Majak - relacja

Zuzanna Majak opisuje wywózkę na Syberię, wyjście z armią gen. Władysława Andersa do Persji, następnie przez Indie, do obozu dla polskich dzieci w Nowej Zelandii;  powrót do Polski; życie codzienne na Ziemiach Zachodnich, relacje między ludnością autochtoniczną a napływową oraz stan wojenny w Kluczborku.   Zakres chronologiczny: 1938-2000   Miejsca wydarzeń: Sybiera, Kazachstan, Isfahan (Iran), Bombaj (Indie), Pahiatua (Nowa Zelandia), Kluczbork (woj. opolskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie)

Majak Zuzanna

Tadeusz Leniar - relacja

Tadeusz Leniar opisuje wywózkę na Syberię, pobyt na Półwyspie Krymskim, osadnictwo na ziemiach zachodnich i życie codzienne na tym terenie.   Zakres chronologiczny: 1936-1989   Miejsca wydarzeń: Podkamień (Ukraina), Kluczbork (woj. opolskie), Żagań (woj. lubuskie), Skorzynice (pow. lwówecki, woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (pow. lwówecki, woj. dolnośląskie), Syberia, Krym, Wołczyn (pow. kluczborski, woj. opolskie), Skorzynice (pow. lwówecki, woj. dolnośląskie)

Leniar Tadeusz

Aleksander Dowgiałło-Wierbil - relacja

Relacja Aleksandra Dowgiałło-Wierbila, dotycząca wywiezienia na Syberię, pobytu w kołchozie w okolicach Irkucka, pracy jako kontroler wydajności, następnie repatriacji i próbach znalezienia sobie stałego miejsca zamieszkania oraz pracy w biurze inżyniera strzałowego w kopalni w Jastrzębiu; świadek wspomina też lata swojego wczesnego dzieciństwa, śmierć rodziców, życie w domu dziecka w Wilnie w czasie II Wojny Światowej; najwięcej uwagi poświęca epizodowi syberyjskiemu, organizacji wywozu, pracy w kołchozie, życiu codziennemu, relacjom z napotkanymi ludźmi a także szczegółom przyrodniczym; pozostałe części relacji również nasycone są szczegółami.   Zakres chronologiczny: 1936-1970   Miejsca wydarzeń: Vilnius (Wilno, Litwa), Surgieliszki (?, Litwa), okolice Irkucka (Syberia, ZSRR), Gdańsk (woj. pomorskie), Jastrzębie-Zdrój (woj. śląskie), Kuźnica Żelichowska (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Katowice (woj. śląskie), Wieluń (woj. łódzkie)

Dowgiałło-Wierbil Aleksander

Jan Szymon - relacja

Relacja Jana Szymona dotycząca wywózki jego rodziny do obozu pracy w rejonie Archangielska, następnie do obwodu Nukus nad Amu-darią i do sowchozu na Zaporożu na Ukrainie; świadek szczegółowo opisuje warunki życia w obozie i sowchozie, racje żywnościowe, wygląd baraków, ocenia ilość osób, opisuje pracę i podaje niektóre szczegóły dotyczące miejscowej ludności, następnie opowiada skrótowo historię swego brata, który wstąpił do oddziałów gen. Władysława Andersa oraz siostry zaginionej w Azji Środkowej i odnalezionej przez brata   Zakres chronologiczny: 1939-1945   Miejsca wydarzeń: kresy wschodnie II Rzeczpospolitej, Kujbyszew (obwo nowosybirski), Archangielsk (obwód archangielski Rosyjska FSRR), obwód nukuski (Uzbecka SRR), obwód zaporoski (Ukraińska SRR), Brzeg Dolny (woj. dolnośląskie)

Szymon Jan

Szaul Meydav - relacja

Relacja Shaul Meydav dot. narodzin i dzieciństwa w Rosji (okolice Nowosybirska) ciężkich warunków bytowych rodziny polskich żydów, przyjazdu do kraju po zakończeniu II wojny światowej, osadnictwa na Dolnym Śląsku, edukacji i wyglądu powojennego Wrocławia. Autor relacji opowiada o swoich dziecięcych przygodach i zabawach, ulicy na której mieszkał, miejsc, które utkwiły mu pamięci, wycieczce do Auschwitz, wyjeździe do Izraela w 1957 r. i towarzyszących temu okolicznościach.   Rozmowa została przeprowadzona w języku angielskim.   Zakres chronologiczny: 1942 - 2014   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Kamień nad Obem (Rosja), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Hajfa (Izrael), Żelechów (pow. garwoliński, woj. mazowieckie), Nowosybirsk (Rosja), Herclijja (Izrael), Częstochowa (woj. śląskie), Netanja (Izrael), Garwolin (woj. mazowieckie)

Shaul Meydav

Berta Turzyńska - relacja

Relacja Berty Turzyńskiej, żydówki urodzonej przed II wojną światową w Zamościu dot. ucieczki rodziny we wrześniu 1939 r. do Lwowa, następnie wywiezienia na Sybir, powrotu do Polski (przez Uzbekistan), osiedlenia się we Wrocławiu, nauki w szkole polskiej, życia kulturalnego miasta, relacji z rówieśnikami i wyjazdu do Izraela. Świadek opowiada również historię rodziny męża, o tym jak był pod opieką polskich księży katolickich w trakcie okupacji niemieckiej a także o uhonorowaniu tych osób odznaczeniem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2014   Miejsca wydarzeń: Zamość (woj. lubelskie), Lwów (Ukraina), Sybir, Uzbekistan, Wrocław (woj. dolnośląskie), Hajfa (Izrael), Bejrut (Liban), Darłówko (pow. sławieński, woj. zachodniopomorskie), Międzywodzie (pow. kamieński, woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Rozwadów (Stalowa Wola, woj. podkarpackie), Jerozolima (Izrael), Paryż (Francja), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Łomża (woj. podlaskie)

Turzyńska Berta

Luta Brachfeld - relacja

Relacja Luty Brachfeld, żydówki urodzonej w przedwojennej Warszawie dot. ucieczki ze stolicy we wrześniu 1939 r. na terany okupowane przez Związek Radziecki, wywózki na Ural, ciężkiej pracy rodziców, głodu, powrotu do Polski w 1946 r. osiedlenia się na Dolnym Śląsku, relacji pomiędzy Żydami a ludnością polską, edukacji, wyjazdu do Izraela w 1956 r., decyzji o porzuceniu studiów i całego życia w Polsce i pozostaniu w Izraelu, życia codziennego, historii członków rodziny oraz przyjaciół.   Zakres chronologiczny: 1936 - 2014   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Białystok (woj. podlaskie), Pierwouralsk (Rosja), Ukraina, Złotoryja (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Tel Awiw (Izrael), Hajfa (Izrael), Goteborg (Szwecja), Kfar Vitkin (Izrael), Kraków (woj. małopolskie), Wieliczka (woj. małopolskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Sokołów Podlaski (woj. mazowieckie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Buenos Aires (Argentyna), Berlin (Niemcy)

Brachfeld Luta

Inessa Wereszczagina - relacja

Relacja Inessy Wereszczaginy, żydówki urodzonej w Rosji dot. dzieciństwa i młodości spędzonej w Moskwie, historii rodziny matki i ojca, II wojny światowej, nauki, pracy, relacji osobistych, stosunku do religii, przyjazdu do Polski w latach '60, życia codziennego i relacji z Polakami.   Zakres chronologiczny: 1937 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Moskwa (Rosja), Odessa (Ukraina), Berlin (Niemcy), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Biszkek (Kirgistan), Jelec (Rosja), Kazań (Rosja), Magdeburg (Niemcy), Nowy Jork (Stany Zjednocozne Ameryki), Kiszyniów (Mołdawia), Sewastopol (Ukraina), Lwów (Ukraina), Kijów (Ukraina)

Wereszczagina Inessa

Rita Schorr - relacja

Relacja Rity Schorr, żydówki urodzonej w przedwojennym Gdańsku dot. wybuchu II wojny światowej, wywózki na Sybir wraz z matką i braćmi, ciężkiej pracy i głodu, powrotu do Polski w 1946 r. i osiedlenia się we Wrocławiu, nauki i życia kulturalnego w mieście, studiów filozoficznych w Warszawie, wyjazdu w 1959 r. do Izraela, życia codziennego i osobistych relacji.   Zakres chronologiczny: 1935 - 2014   Miejsca wydarzeń: Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Sambor (Ukraina), Jakuck (Rosja), Saratów (Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Holon (Izrael), Barcelona (Hiszpania), Łódź (woj. łódzkie), Hamburg (Niemcy), Boston (Stany Zjednoczone Ameryki), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki), Wiedeń (Austrai), Tel Awiw (Izrael), Jerozolima (Izrael), Afula (Izrael)

Schorr Rita

Józef Salamon - relacja

Relacja Józefa Salamona dot. życia codziennego żydowskiej rodziny w przedwojennej Polsce, ucieczki przed Niemcami, wywózki na Sybir w związku z odmówieniem przejęcia obywatelstwa radzieckiego, ciężkiej pracy, powrotu do Polski w 1946 r., osiedlenia się na ziemiach zachodnich, edukacji w szkole średniej a następnie podjęcia studiów we Wrocławiu, życia kulturalnego studentów, wyjazdu do Izraela, kontynuacji studiów, życia codziennego i spaw osobistych.   Zakres chronologiczny: 1935 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Lwów (Ukraina), Sybir, Kazachstan, Ziębice (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Tel Awiw (Izrael), Hajfa (Izrael), Jerozolima (Izrael), Kraków (woj. małopolskie), Berlin (Niemcy), Częstochowa (woj. śląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Bejrut (Liban), Otwock (woj. mazowieckie)

Salamon Józef

Emilia Kowalczyk - relacja

Relacja Emilii Kowalczyk dot. wybuchu II wojny światowej, aresztowania ojca - wójta Podkamienia (woj. tarnopolskie), wywózki wraz z siostrą i matką na Sybir, ciężkiej pracy, głodu i biedy, ciężkich warunków życia, relacji z ludnością rosyjską, a później ukraińską, przeniesienia i pracy w kopalni w okolicach Kijowa, odnalezienia ojca, przyjadą do Polski i osiedlanie się we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Podkamień (Ukraina), Brody (Ukraina), Kunstaj (Kazachstan), Kijów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Kowalczyk Emilia

Danuta Zawko - relacja

Relacja Danuty Zawko dot. II wojny światowej, ojca - żołnierza polskiego, który zginął w trakcie obrony Lwowa, wywózki wraz z matką i bratem na Syberię, ciężkich warunków bytowych, głodu, biedy, zimna, pobytu w domu dziecka i przyjazdu do Polski razem z innymi sierotami, odnalezienia matki, życia w powojennym Wrocławiu, nauki, pracy i działalności w Związku Sybiraków.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Sądowa Wisznia (Ukraina), Władywostok (Rosja), Kazachstan, Wrocław (woj. dolnośląskie), Piława Górna (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Ścinawa (pow. lubiński, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kijów (Ukraina), Berlin (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Zawko Danuta

Zofia Daniszewska - relacja

Relacja Zofii Daniszewskiej dot. wywozu wraz z matką na Sybir, ciężkich warunków bytowych, głodu, wędrówki za Armią Andersa, choroby matki, pobytu w domu dziecka i wędrówki wraz z opiekunami do Afryki (Uganda, Kenia), warunków życia dzieci w tamtejszych sierocińcach, nauki i wycieczek, ponownego spotkania po zakończonej wojnie z rodziną, osadnictwa na ziemiach zachodnich, nauki, pracy w banku, studiów wyższych we Wrocławiu i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1939 – 2014.   Miejsca wydarzeń: Równe (Ukraina), Masindi (Uganda), Ongata Rongai (Kenia), Wenecja (Włochy), Dziedzice (pow. słupecki, woj. wielkopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Strzelinko (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Daniszewska Zofia

Maria Kujda - relacja

Relacja Marii Kujdy dot. wywozu całej rodziny na Sybir w trakcie II wojny światowej, śmierci ojca, ciężkiej pracy, choroby matki, biedy, zimna i głodu, powrotu do Polski, osadnictwa na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1946. Miejsca wydarzeń: Chodaczków Wielki (obw. tarnopolski, dziś Ukraina), Krasnojarsk (Rosja), Poznań (woj. wielkopolskie), Stargard Szczeciński (woj. zachodniopomorskie), Gorzanów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Kujda Maria

Józefa Krawczyk - relacja

Relacja Józefy Krawczyk dot. wywozu całej rodziny z terenów okupowanych przez wojska radzieckie na Syberię, ciężkiej pracy rodziców i starszego rodzeństwa, głodu, biedy i zimna, śmierci ojca, powrotu na tereny Wschodnich Kresów a następnie przesiedlenia na tzw. Ziemię Odzyskane. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Jenisejsk, Łódź (woj. łódzkie), Poznań (woj. wielkopolskie), Stargard Szczecieński (woj. zachodniopomorskie), Tarnopol (Ukraina)

Krawczyk Józefa

Maria Janczak - relacja

Relacja Marii Janczak dot. życia przed II wojną światową, relacji z ludnością ukraińską, wywózki całej rodziny na Syberię, wspomnień głodu i zimna oraz ciężkiej, katorżniczej pracy ojca i starszego rodzeństwa, przedostania się do Iranu, powrotu do Polski i decyzji o osiedleniu się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1947. Miejsca wydarzeń: Dmytrów, Chołojów, Kotłas (ZSRR), Teheran (Iran), Taszkient, Aczasaj (Kazachstan), Medyka, Opole (woj. opolskie), Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Bystrzyca Kłodzka (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Janczak Maria

Irena Gałązkiewicz - relacja

Relacja Ireny Gałązkiewicz dot. wywózki całej rodziny na Sybir w trakcie II wojny światowej, biedy, głodu, ciężkiej pracy rodziców w kopalni, aresztowania ojca, jego ucieczki z radzieckiego więzienia, przedostania się do tworzących się polskich jednostek wojskowych, zorganizowanego wyjazdu Polaków w 1946 r., przyjazdu do Warszawy a następnie osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń: Boruny, Antonowo, Wilejka, Omsk, Tomsk, Czelabińsk, Krasnojarsk, Rudnik Andriejewski, Magadan, Minusińsk (Rosja), Brześć (Białoruś), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecinek( woj. zachodniopomorskie), Czapilnek (woj. zachodniopomorskie)

Gałązkiewicz Irena

Teresa Gala - relacja

Krótka relacja Teresy Gali dot. wywózki całej rodziny w głąb ZSRR w trakcie II wojny światowej, śmierci rodziców, ciężkie sytuacji materialnej, głodu, pobytu w domu dziecka, przyjazdu do Polski i rozpoczęciu dorosłego życia. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Makowiszcze, obwód swierdłowski (ZSRR), Wrocław (woj. dolnośląskie), Środa Śląska (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Duszanbe (Tadżykistan), Gostyń (woj. wielkopolskie)

Gala Teresa

Feliks Chmielewski - relacja

Relacja Feliksa Chmielewskiego urodzonego w 1926 r. na terenie ówczesnej Ukraińskiej Republiki Radzieckiej nieopodal granicy z Polską dot. wywózki wraz z innymi rodzinami polskimi do Kazachstanu (1936 r.), trudu życia tam, pracy, relacji z ludnością zamieszkującą te tereny, bodowy kołchozu, terroru NKWD, służby w Armii Czerwonej, pracy przy budowie torów w Kraju Ałtajskim, wcielenia do Wojska Polskiego, udziału w operacjach wojennych aż do zakończenia II wojny światowej, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, organizacji życia po wojnie, pracy w tzw. "Służbie Polsce", problemów z władzami PRL w związku z użyciem w życiorysie sformułowania "przesiedlony", pracy w zakładach gastronomicznych w Świdnicy.   Zakres chronologiczny: 1926 - 2008.   Miejsca wydarzeń: Maraczówka, Komsomolsk, Kujbyszew, Kursk, Czelabińsk (Rosja), Czernigowka (Rosja), Omsk (Rosja), Tarnopol (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Otwock (woj. mazowieckie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Berlin (Niemcy), Wrocław (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Władywostok (Rosja), Moskwa (Rosja), Jawor (woj. dolnośląskie), Kobylnica (pow. słupski, woj. pomorskie), Chełm (woj. lubelskie), Łódź (woj. łódzkie), Wołgograd (Rosja)

Chmielewski Feliks

Adam Żarski - relacja

Relacja Adam Żarski dot. II wojny światowej, pobytu na Syberii, pracy przymusowej, powrotu do Polski, osiedlenia się na Dolnym Śląsku, pracy i działalności w strukturach Solidarności.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Borysław (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Karabas (Kazachstan), Dżezkazgan (Kazachstan), Moskwa (Rosja), Przemyśl (Przemyśl)

Żarski Adam

Stanisława Kurasz - relacja

Relacja Stanisławy Kurasz dot. II wojny światowej, wywózki na Syberię, pracy przy wyrębie lasów, biedy, głodu, długiej drogi powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1926 -1950.   Miejsca wydarzeń: Rejówka, Krasnojarski Kraj (Rosja), Jenisejsk (Rosja), Stargard (woj. zachodniopomorskie), Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wilno (Litwa), Lwów (Ukraina)

Kurasz Stanisław

Jan Żak - relacja

Krótka relacja Jana Żaka dot. wywiezienia jego rodziny na Syberie, ciężkiej pracy przy wydobywaniu złota oraz wycinki lasów, powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń:  Chełm (woj. lubelskie), Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Irkuck (Rosja), Jenisej, Nowosybirsk (Rosja), Podhajce (Białoruś), Poznań (woj. wielkopolskie), Żółkiew (Ukraina)

Żak Jan

Teofila Cios - relacja

Relacja przesiedleńca z Kresów Wschodnich II RP dot. początków II wojny światowej, przemocy ze strony Ukraińców, wywózki na Syberię, warunków życia, pracy, głodu i chorób dotykajacych Polaków, którzy się tam znaleźli, zmiany sytuacji po układzie Sikorski - Majski, transportu w rejon Kujbyszewa, spotkania z gen. Sikorskim, wcielenia mężczyzn do Armii Andersa, powrotu do Polski i osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Mickiewicze (Wołyń), Bieriezniki (rzeka Kama, obwód permski, d. ZSRR), Kujbyszewo (Syberia, obw. Nowosybirski), Człuchów (woj. pomorskie), Leśna (pow. żywiecki, woj. śląskie), Zawiercie (woj. śląskie)

Cios Teofila

Gustaw Skibiński - relacja

Relacja Gustawa Skibińskiego dot. wywózki na Sybir, warunków życia rodziny, powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Świadek opowiada dodatkowo historię brata, który walczył z UB, za co później został skazany na 9 lat więzienia. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Wola Ostrowiecka (dziś nieistniejąca, Wołyń, Ukraina), Kraj Stawropolski (ZSRR), Maciejowice (pow. nyski, woj. opolskie), Borkowice (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. lubelskie), Strzelcach Opolskich (woj. opolskie), Rawicz (woj. wielkopolskie)

Skibiński Gustaw

Helena Kowal - relacja

Relacja Heleny Kowal dot. zesłania i pobytu w ZSRR, okoliczności powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich oraz edukacji we Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Skała Podolska, Kraj Ałtajski (ZSRR), Penza (ZSRR), Prudnik (woj. opolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Chorostków (Ukraina), Kijów (Ukraina), Tarnopol, Nysa (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Tarnopol (Ukraina), Tarnobrzeg (woj. podkarpackie), Moszczanka (pow. prudnicki, woj. opolskie), Katyń (obw. smoleński, Rosja)

Kowal Helena

Ludwik Jasinowski - relacja

Relacja Ludwika Jasinowskiego dot. wywiezienia rodziny na Sybir, ciężkich warunków życia, następnie przeniesienia się rodziny wraz małym autorem relacji do Kazachstanu, głodu i śmierci bliskich, powrotu po zakończonej wojnie do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich.   Zakres chronologiczny: 1939- 1960.   Miejsca wydarzeń: Archangielsk (Rosja), Kazachstan, Poznań (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Choszczno (woj. zachodniopomorskie), Stargard (woj. zachodniopomorskie), Ostrów Wielkopolski (woj. wielkopolskie)

Jasinowski Ludwik

Maria Krzywicka - relacja

Relacja mieszkanki Legnicy dot. życia codziennego w trakcie oraz po zakończeniu II wojny światowej na Wileńszczyźnie, kontaktów z żołnierzami niemieckimi i radzieckimi, kontaktów z partyzantami, przyjazdu do Polski podczas tzw. drugiej repatriacji i osiedlenia się wraz z rodziną na Dolnym Śląsku   Zakres chronologiczny: 1930 - 1970.   Miejsca wydarzeń: Hołowieńczyce, Sopoćkinie (Białoruś), Grodno (Białoruś), Legnica (woj. dolnośląskie), Kalety (Białoruś), Berlin (Niemcy), Moskwa (Rosja), Dąborowa (woj. opolskie), Pątnówek (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Miłkowice (pow. legnicki, woj. dolnośląskie)

Krzywicka Maria

Julian Popiel - relacja

Relacja Sybiraka dot. II wojny światowej, relacji z ludnością ukraińską, pobytu na Syberii, kontaktów z osobami pochodzenia żydowskiego, powrotu do Polski i osiedlenia się na ziemiach zachodnich.   Zakres chronologiczny: 1923 - 1981   Miejsca wydarzeń: Bukaczowce (Ukraina), Rohatyn (Ukraina), Korolówka (Ukraina), Lwów (Ukraina), Jekaterynburg (obw. swierdłowski, Rosja), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Chmielno (pow. lwówecki, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Gródek Jagielloński (Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Świerzawa (pow. złotoryjski, woj. dolnoślaskie), Stara Kraśnica (pow. złotoryjski, woj. dolnoślaskie), Żytomierz (Ukraina), Kamienna Góra (woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Złocieniec (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Pielgrzymka (pow. złptoryjski, woj. dolnośląskie), Zabrze (woj. ślaskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Smoleńsk (Rosja)

Popiel Julian

Marian Chodor - relacja

Relacja Sybiraka dot. II wojny światowej, relacji z ludnością ukraińską, pobytu na Syberii, powrótu wraz z 1 Armią Wojska Polskiego, osiedlenia się na Dolnym Śląsku, relacji z ludnością niemiecką i organizacji życia po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1919 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Żydatycze (Ukraina), Lwów (Ukraina), Kargasok (Rosja), Moskwa (Rosja), Nowosybirsk (Rosja), Brzeg (woj. opolskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)  

Chodor Marian

Irena Mrówczyńska - relacja

Relacja sybiraczki, dotycząca jej dzieciństwa, wywózki na Syberię i życia tamże, repatriacji, stosunków polsko-rosyjskich i polsko-żydowskich oraz powojennej pracy w bibliotece i organizacji życia po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1936-1980   Miejsca wydarzeń: Kowel (ob. Ukraina, d. woj. wołyńskie), Kujbyszew (Syberia, Rosja), Chełm (woj. lubelskie), Rejowiec (pow. chełmski, woj. lubelskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Bojarka (Ukraina), Ałmaty / Ałma-Ata (Kazachstan), Przeworsk (woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Oświęcim (woj. małopolskie), Berlin (Niemcy), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Mińsk (Białoruś), Legnica (woj. dolnośląskie), Moskwa (Rosja), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Karpacz (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Bolków (pow. jaworski, woj. dolnośląskie)

Mrówczyńska Irena

Tadeusz Szostak - relacja

Relacja przesiedleńca, dotycząca wywózki na Syberię, przyjazdu na Dolny Śląsk, organizacji życia po wojnie, stosunków polsko-niemieckich i polsko-rosyjskich, życia codziennego i zwyczajów oraz stosunku Polaków do mienia poniemieckiego.   Zakres chronologiczny: 1939-1957   Miejsca wydarzeń: Kadełby (ob. Białoruś), Barnauł (Syberia, Rosja), Stary Jawor (ob. część Jawora, woj. dolnośląskie), Piotrowice (woj. dolnośląskie), Maćkowice (Ukraina), Chmielnicki (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie)

Szostak Tadeusz

Weronika Najwer - relacja

Relacja przesiedleńca z Kresów Wschodnich II RP, dotycząca dzieciństwa, wywózki na Syberię, organizacji życia po wojnie, stosunków polsko-niemieckich i polsko-rosyjskich, życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1933-1978   Miejsca wydarzeń: Mały Jadwisk (d. woj. nowogródzkie, ob. Białoruś), Abakan (Syberia, Rosja), Minusińsk (Syberia, Rosja), Kłaczyna (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Sokolniki (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie)  

Najwer Weronika

Feliks Fluda - relacja

Relacja przesiedleńca z Kresów Wschodnich II RP, dotycząca jego dzieciństwa, wkroczenia Armii Czerwonej, stosunków polsko-żydowskich i polsko-ukraińskich na Kresach, wywózki na Syberię i życia codziennego na Syberii, przesiedlenia na Dolny Śląsk, organizacji życia po wojnie, stosunków polsko-niemieckich i stosunku do mienia poniemieckiego w Jaworze.   Zakres chronologiczny: 1935-1972   Miejsca wydarzeń: Olesza (d. woj. stanisławowskie, ob. Ukraina), Abakan (Syberia, Rosja), Kujbyszew (Syberia, Rosja), Piotrowice (woj. dolnośląskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Buczacz (obwód tarnopolski, Ukraina), Przeworsk (woj. podkarpackie), Lwów (Ukraina), Kransk (Rosja), Kransnojarsk (Rosja),Kujbyszew (Rosja), Paszowice (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie)

Fluda Feliks

Brygida Chodorska - relacja

  • Wspomnienia Brygidy Chodorskiej, w których opisuje swoje przeżycia od lat dziecięcych w przedwojennej Polsce, poprzez wywózkę do Kazachstanu, pracę i edukację na miejscu. W relacji znajdujemy opis pobytu w domach dziecka w ZSRR, warunki zycia na obczyźnie oraz pracę na miejscu. Następnie opisuje powrót do kraju i jak wyglądała organizacja życia po wojnie w PRL.]
  • Zakres chronologiczny: 1935-1992
  • Miejsca wydarzeń: Suwałki, Czyżew, Andrzejewo, Raczki, Piezmog (ZSRR), Komi (Republika w ZSRR), Kotłas (ZSRR), Kowalewo, Gdańsk, Białystok, Wrocław.

Chodorska Brygida

Władysława Pawłowska - relacja

  • Wspomnienia Władysławy Pawłowskiej, w których kolejno opowiada o momencie aresztowania, zesłaniu najpierw do Kazachstanu, a później na Ukrainę, następnie opisuje powrót do kraju i swoje życie, aż do emerytury.
  • Skupia się głównie na opisie niedoli, ogólnie opisuje podróż wagonem bydlęcym, za to szczegółowo opowiada o warunkach panujących na miejscu. Z relacji dokładnie dowiadujemy się jak ciężko musiała pracować by otrzymać strawę, jak trudne były warunki mieszkaniowe. Opowiada o praktycznym braku możliwości zachowania higieny (brak wody do umycia się) co sprzyjało rozprzestrzenianiu sie chorób. Po wyjeździe na Ukrainę powodziło im sie lepiej, jednak wszelkie objawy Polskości nadal były tępione. Na koniec opowiada o powrocie do kraju, swoich studiach, pracy i podróży do Ameryki.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940-1981Miejsca wydarzeń: Kazachstan, Ukraina, Wrocław

Pawłowska Władysława

Eugenia Woźna - relacja

  • Wspomnienia Eugenii Woźnej z okresu zsyłki na Syberię podczas drugiej wojny światowej. W swojej relacji opisuje ona moment aresztowania, podróż do miejsca zesłania, pracę na miejscu, warunki życiowe i problemy z głodem na miejscu. Szeroko opisuje nieludzkie traktowanie sybiraków przez przedstawicieli aparatu władzy. Następnie opowiada o powrocie do kraju i bardzo krótko o swojej sytuacji po wojnie.]
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940 - 1946
  • Miejsca wydarzeń: Қостанай (Kustanaj, Kazachstan), Алматы (Ałma-Ata, Kazachstan), Полтава (Połtawa, Ukraina), Корсунь-Шевченківський (Korsuń Szewczenkowski, Ukraina)?, Wrocław

Woźna Eugenia

Anna Ziober - relacja

  • Wspomnienia Anny Ziober, w których opisuje swoje dzieje z okresu II wojny światowej kiedy to została zesłana wraz z rodziną na Syberię. Opisuje pokrótce podróż na miejsce. Skupia się na warunkach bytowania jakie zastali na miejscu, szczegółowo opisuje zadania jakie były jej zlecane. Największą wagę autorka przywiązuje do dwóch spraw: dramatycznej historii utraty całej rodziny, oraz rozpaczliwej walce z głodem, z którym walczyła przez cały okres zesłania. Do kraju powróciła sama, odnajdując córkę i brata, z którymi była rozdzielona przez okres zsyłki.]
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940-1947
  • Miejsca wydarzeń: Мостиська (Mościska dawniej Mostyszcza, Mostycze, Ukraina), Львів (Lwów, Ukraina), Қостанай (Kustanaj, Kazachstan), Севастополь (Sewastopol, Ukraina), Київ (Kijów, Ukraina).

Ziober Anna

Czesław Kwiatek - relacja

  • Wspomnienia Czesława Kwiatka z okresu II wojny światowej, w których opisuje on wywózkę swojej rodziny wgłąb ZSRR i pobyt na miejscu. W swojej relacji skupia się na opisie podróży. Bardzo szczegółowo opisuje pobyt na miejscu, sposoby pozyskiwania żywności oraz ciężką pracę przy wyrębie i spławianu drewna. Opis wspomnień kończy się przed powrotem do kraju.]
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1938 - 1946
  • Miejsca wydarzeń: Архангельская область (Obwód archangielski, Rosja), Товсте (Touste, Ukraina), Гримайлiв (Hrymajliw, Grzymałów, Ukraina).

Kwiatek Czesław

Tadeusz Kulik - relacja

  • Relacja Tadeusza Kulika, w której opowiada swoje przeżycia wojenne. Od dzieciństwa, aż po moment wywózki na Syberię, nastepnie po amnestii wraz z rodziną udaje się do Kazachstanu. Do kraju powrócił w 1946 roku.]
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1930 - 1947
  • Miejsca wydarzeń: Ко́тлас (Kotłas, Rosja), Бузулук (Buzułuk, Rosja), Uzbekistan, Turkiestan, Warszawa, Opole Zachodnie, Wrocław.

Kruk Edward, Kulik Tadeusz

Kazimierz Krzywiński - relacja

  • Wspomnienia Kazimierza Krzywińskiego z okresu II wojny światowej. W swoich wspomnieniach opisuje on początek wojny, agresję ludności ukraińskiej na Polaków. Następnie opisuje wywózkę wgłąb ZSRR, warunki podróży. Opisuje warunki życia na miejscu, w jaki sposób zdobywano pożywienie, jak wyglądała praca i warunki mieszkalne. Następnie opisuje powrót do kraju.]
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1939 - 1946Miejsca wydarzeń: Уфа (Ufa, Rosja), Красноярск (Krasnojarsk, Rosja), Минусинск (Minusińsk, Rosja), Abakan (Rosja), Poznań, Wrocław

Krzywiński Kazimierz, Kruk Edward

Michał Hubacz - relacja

  • Wspomnienia Michała Hubacz, w których opisuje przymusową wywózkę z rodzinnej wsi Monasterz do Mołdawii. W relacji znajduje się szczegółowy opis podróży oraz warunków życia i pracy na miejscu. W końcowej części znajduje się opis powrotu do kraju.]
  • Zakres chronologiczny: 1941-1947
  • Miejsca wydarzeń: Monasterz, Biała Góra, Surochów, Romanówka (woj. lubelskie), Tarutino (dawniej Mołdawia, aktualnie Ukraina), Rumunia, Wałbrzych, Wrocław, Oława.

Hubacz Michał

Zdzisław Głąb - relacja

  • Wspomnienia Zdzisława Głąb, w których opowiada o losach swoich i swojej rodziny podczas II wojny światowej. Losy podczas wywózki rodziny na Syberię, mieszkania tam i warunków pracy. Opisuje także powrót do Polski w 1946 roku.]
  • Zakres chronologiczny: 1940-1948
  • Miejsca wydarzeń: Wólka Piotrowska, Podgórna, Odessa, Posiołem Chołm, Wrocław

Głąb Zdzisław

Helena Goldman - relacja

  • Relacja Heleny Goldman, w której opisuje ona losy swoje i swojej rodziny podczas II wojny światowej, zesłania na Syberię. Opisuje warunki podczas podróży i te, które zastali na miejscu w nowosybirskiej obłasti. W relacji znajduje się także opis powrotu do kraju.]Zakres chronologiczny: 1939-1968
  • Miejsca wydarzeń: Bystra, obłast nowosybirska, Wrocław.

Goldman Helena