Showing 12 results

Archival description
Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia choroby zakaźne
Advanced search options
Print preview Hierarchy View:

11 results with digital objects Show results with digital objects

Wspomnienia Sióstr Zakonnych z Nienadowa i Huciska

Siostra Gerarda Genowefa Fiut opowiada historię działalności sióstr zakonnych ze Zgromadzenia Rodzina Maryi w Hucisku i Nienadowie. Opiera sie przy tym na swoich wspomnieniach oraz na przekazach siostry Ireny Maryniuk, tutejszej nauczycielki. Ze wspomnień wyłania się obraz życia na wsi przed wojną, w tym życia religijnego. Opisuje działalność misyjną, oświatową, medyczną i kulturalną sióstr, a także stosunek społeczeństwa do nich. Ukazana jest również rola hrabiostwa Milczewskich, we wspieraniu ochronki, którą prowadziły siostry. Wspomniana jest również okupacja niemiecka podczas II wojny światowej oraz pokrótce czasy komunizmu. Na końcu autorka relacji, przedstawia dalsze losy zakonnic oraz wspomina Święto Bożego Ciała. Zakres chronologiczny: 1906-2003 Miejsca wydarzeń: Nienadowa (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Dubieck (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Kraków,Częstochowa

Fiut Gerarda Genowefa

Kronika Szkoły w Hucisku Nienadowskim

Autorka, nauczycielka szkoły w Hucisku Nienadowskim przedstawia historię tutejszej szkoły. Na początku wspomina o trudnych początkach i próbie zebrania odpowiednich funduszy na budowę szkoły. Projekt udało się zrealizować w 01.09.1909 r. Przytacza również treść orzeczenia Cesarsko-królewskiej Rady Szkolno-krajowej. W myśl niej, wszelkie koszty jej utrzymania miała ponosić gmina i obszar dworski, a językiem wykładowym miał być język polski. W 1913 r. nauczanie rozpoczęły siostry ze Zgromadzenia Rodziny Maryi. Zajmowały się one nie tylko edukacją dzieci, ale i dorosłych, ponadto pełniły służbę medyczną. W 1920 szkołę z ludowej, przemianowano na powszechną.Organizowała ona różne wydarzenia kulturalne dla dzieci (przedstawienia, zajęcia fotograficzne). W zapiskach są wspomniane problemy, z jakimi musieli borykać się mieszkańcy wsi, takimi jak: niedożywienie oraz epidemie. Przez całe swoje istnienie szkoła zmagała się z trudnościami finansowymi, które uniemożliwiały jej przeprowadzanie remontów oraz zapewnienia odpowiedniego lokum dla kadry. W rękopisie zamieszczono trzy kosztorysy. Przytoczone są również dwa rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1934 i 1937 roku. Regularny zapis kończy się na roku 1938/1939. Później są tylko krótkie zapiski z lat 1939, 1940, 1945, 1947. Tekst został odnaleziony w 1993 r. Zakres chronologiczny:1890-1947 Miejsca wydarzeń: Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie)  

N.N.

Pamiętnik z walk w ruchu oporu, oraz z pobytu w obozie koncentracyjnym w Stutthofie

Autor na początku opowiada o swojej działalności w ruchu oporu: najpierw jako zastępcy komendanta w podziemnej organizacji wojskowej na terenie Rudnika i Brańszczyka, a później jako jednego z komendantów AK. Opisuje szkolenia wojskowe, akcję przewiezienia rannego komendanta AK do szpitala, działania dywersyjne, przeprowadzanie i rozprowadzenie prasy konspiracyjnej. Następnie opowiada o swoim aresztowaniu przez Niemców i pobycie w więzieniu na Pawiaku. Wspomina o torturach i masowych egzekucjach więźniów. W dalszej części opisuje swój pobyt w obozie koncentracyjnym (tragiczne warunki życia, wyniszczająca praca, pobyt w obozowym szpitalu, badania pseudomedyczne). Wspomina o udziale w ruchu oporu więźniów. Opisuje tzw. ,,marsz śmierci". Na końcu wspomnień, autor opowiada o kilku swoich próbach ucieczki oraz pokrótce przedstawia swoje dalsze losy (opieka Kaszubów, wyjazd na Ziemie Zachodnie). Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Rudnik nad Sanem (woj. podkarpackie, pow. niżański), Brańszczyk (woj. mazowieckie, pow. wyszkowski), Stutthof (obec. Sztutowo, woj. pomorskie, pow. nowodworski), Kartuzy (woj.pomorskie)

Horpynko Aleksander

Mój Życiorys

Autorka na początku przedstawia swoje dzieciństwo i młodość. Wspomina o napadach UPA na Polaków. Następnie dokładnie opisuje pobyt wraz z dziećmi i rodzicami na Syberii. Przedstawia warunki podróży. Opowiada o tragicznych warunkach życia, głodzie i próbie przetrwania w niegościnnym terenie. Wspomina o związku z innym zesłańcem. Później opowiada o nieudanej próbie powrotu do Polski i o pracy w kołchozie w Nowogardzie. Autorka opisuje trudy życia, a szczególnie wysiłek związany ze zdobyciem pożywienia. Wspomina również swój powrót do Polski Zakres chronologiczny: 1918-1947 Miejsca wydarzeń: Mszana Dolna (woj. małopolskie, pow. limanowski), Liłużnów (Ukraina), Tomsk (Rosja), Nowogard (woj. zachodniopomorskie, pow. goleniowski), Poznań (woj. wielkopolskie), Chociwel (woj. zachodniopomorskie, pow. stargardzki)

Pawlęga

Urszula Pogoda - relacja

Urszula Pogoda, z domu Plachetka, opowiada o życiu codziennym, porusza tematy związane zarówno z życiem osobistym, obyczajami i tradycjami, a także przemianami zachodzącymi na Opolszczyźnie.   Zakres chronologiczny: 1940-1989   Miejsca wydarzeń: Leśnica (pow. strzelecki, woj. opolskie), Januszkowice (pow. krapkowicki, woj. opolskie), Reńska Wieś (pow. kędzierzyńsko-kozielski, woj. opolskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Gliwice (woj. śląskie), Opole (woj. opolskie), Zdzieszowice (pow. krapkowice, woj. opolskie), Raszowa (pow. strzelecki, woj. opolskie), Lisberg (Niemcy), Berlin (Niemcy), Katowice (woj. śląskie), Zabrze (woj. śląskie), Hanower (Niemcy), Metz (Francja), Głogówek (pow. prudnicki, woj. opolskie), Boguszyce (pow. opolski, woj. opolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Pogoda Urszula

Hubert i Klara Pogoda - relacja

Hubert Pogoda i Klara Pogody z domu Miosga, opisują życie codzienne na Opolszczyźnie mniejszości śląskiej, zwyczaje świąteczne, kulinarne, życie zawodowe, stosunki pomiędzy ludnością autochtoniczną a napływową.   Zakres chronologiczny: 1933-1990   Miejsca wydarzeń: Januszkowice (pow. krapkowicki, woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Berlin (Niemcy), Częstochowa (woj. śląskie), Kędzierzyn Koźle (woj. opolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie), Raszowa (pow. opolski, woj. opolskie), Malbork (woj. pomorskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zdzieszowice (pow. krapkowicki, woj. opolskie)

Pogoda Hubert

Michał Sobków - relacja

Michał Sobków, wrocławski lekarz, opisuje relacje pomiędzy trzema grupami narodowościowymi: Polakami, Ukraińcami a Żydami na przedwojennych Kresach, okupacje sowiecką, wkroczenie wojsk niemieckich na Kresy, relacje Polaków z Ukraińcami przed jak i w trakcie wojny, rzezie Ukraińców na Polakach, a także stosunek ukraińskiego duchowieństwa do tych rzezi, migracje na Ziemie Zachodnie, budowę życia codziennego w powojennym Wrocławiu, studia medyczne i pracę lekarza inspekcyjnego.   Zakres chronologiczny: 1927-2010   Miejsca wydarzeń: Koropiec (Ukraina), Wiszniów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Stanisławów (Ukraina), Charków (Ukraina), Siechnice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie)

Sobków Michał

Zofia Helwing- relacja

Zofia Helwing,córka legionisty, w relacji opisuje liczne przeprowadzki swojej rodziny związane z pracą ojca (przemysł tytoniowy), początek wojny, naloty na stolice kraju, ewakuacja na wieś, wejście Armii Czerwonej na tereny Polski. Wywózka na Syberie w 1940 r., praca przy wycince drzewa, dowożenie żywności i kopanie rowów pod Stalingradem, życie codzienne na zesłaniu. Budowa szkoły, tamy nad rzeką Iszym w Kazachstanie, wyjazd na Ukraine w 1944 r. Powrót do Polski w 1946 r. na tzw. Ziemie Odzyskane. Poszukiwanie mieszkania i pracy. Zakres chronologiczny: 1939-1950 Miejsca wydarzeń: Kowel (daw. woj. wołyńskie), Winniki (daw. woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wilno (daw. woj wileńskie, obecnie Litwa), Kościan (woj. wielkopolskie), Mołodeczno (daw. woj. wileńskie, obecnie Białoruś), Zabielicze (daw. woj. wileńskie, obecnie Białoruś), Stalingrad (obecnie Wołgograd, Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Astana (Kazachstan)  

Helwing Zofia

Aleksandra Otorowska- relacja

Relacja Aleksandry Otorowskiej opisuje losy Świadka i jego rodziny podczas zesłania na Syberię, a następnie powrót do Polski. Losy polskich sierot ewakuowanych ze Związku Radzieckiego. Czasy powojenne, przeprowadzki i poszukiwanie pracy. Opisy wydarzeń ze stanu wojennego.Zakres chronologiczny: 1941-1992 Miejsca wydarzeń: Janów (obecnie Białoruś), Barnauł (Rosja), Jangijul (Uzbekistan), Taszkient (Uzbekistan), Kitab (Uzbekistan), Teheran (Iran), Isfahan (Irak),Genua (Włochy), Rzym (Włochy), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Stare Jabłonki (woj. warmińsko-mazurskie), Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Otorowska Aleksandra

Eugenia Waszewska- relacja

Relacja rozpoczyna się od dnia 10.02.1940 roku, kiedy to cała rodzina Świadka została wywieziona z Dernowa do Archangielska, podróż ta trwała 2 miesiące. W dalszej części ukazano życie codzienne na Syberii, m.in. prace przy wyrębie w lesie, problemy z żywnością. Następie Świadek opisuje dalsze losy rodziny: przedostanie się do armii Andersa, dotarcie do obozu przejściowego w Tadżykistanie, pobyt w Polskim Domu Dziecka. Zakres chronologiczny: 1940-1946   Miejsca wydarzeń: Archangielsk (Rosja), Dernów (dawniej II RP, obecnie Ukraina),Stalinabad (obecna nazwa: Duszanbe, Tadżykistan)

Waszewska Eugenia