Relacja ks. prof. Józefa Patera, dyrektora Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Świadek opisuje własne doświadczenia związane z dzieciństwem i edukacją w okresie Polski Ludowej, rozwojem stosunków Państwo - Kościół w PRL, sytuacją kleryków w realiach politycznych państwa komunistycznego, m.in.: poborze do wojska i stosunku wojskowych do kleryków-poborowych, a także o rekacji na Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich i działalności kard. Bolesława Kominka jako metropolity w archidiecezji wrocławskiej. Zakres chronologiczny: 1945 - 2010 Miejsca: Wrocław (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Świebodzice (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Norymberga (Niemcy), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie)
Relacja rozpoczyna się od wspomnienia nalotów niemieckich na Wieluń. W dalszym ciągu Świadek skupia się na wojennych losach swojej rodziny, wywiezionej w różne miejsca do pracy przymusowej. Następnie opisuje swoją ucieczkę od rodziny niemieckiej u której spędził wojnę. Druga część relacji skupia się na okresie powojennym: dostanie się do Oficerskiej Szkoły Inżynieryjno-Saperskiej, przynależność do Związku Młodzieży Polskiej, udział w odbudowie Wrocławia, czas studiów w Wojskowej Akademii Technicznej, świadek przemówienia Władysława Gomułki na Placu Defilad w Warszawie w 1956 r., udział w uroczystościach pogrzebowych Bolesława Bieruta. Zakres chronologiczny: 1939-1956 Miejsca wydarzeń: Wieluń (pow. wieluński, woj. łódzkie), Kępno (pow. kępiński, woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Moskwa (Rosja)
