Showing 11 results

Archival description
głód Image
Advanced search options
Print preview Hierarchy View:

11 results with digital objects Show results with digital objects

Gdzieś daleko stąd został rodzinny dom

Wspomnienia Ireny Bondarowicz z okresu zesłania do azjatyckiej części ZSRR podczas II wojny światowej. Opisuje w nich moment aresztowania, podróży i przyjazdu na miejsce. Skupia się na niuansach życia codziennego, opisuje dokładnie warunki panujące na miejscu, pracę, do wykonywania której byli zmuszeni aby przeżyć. Opisuje działanie polskiej ambasady w pomocy Polakom przebywającym na zesłaniu. Ciekawie ujmuje sposoby w jaki spędzane były przeróżne święta, oraz zwyczaje. Pod koniec relacji skupia się na swojej pracy na rzecz domu dziecka, który pomagała prowadzić. Zakres chronologiczny: 1940-1946 Miejsca wydarzeń: Atbasar, Aktiubińsk

Bondarowicz Irena

Bez nienawiści. Tekst na podstawie wspomnień ludzi pokrzywdzonych przez stalinizm

fragment wstępu ... Scenariusz "Bez Nienawiści" składa się z fragmentów wspomnień nadesłanych na konkurs ogłoszony w maju 1989 przez Komitet Pamięci Ofiar Stalinizmu w Polsce, we Wrocławiu .... W scenariuszu znajdują się fragmenty wypowiedzi Sybiraków cytowane in extenso, zgodne z tekstem oryginałów pochodzące  z archiwum Komitetu Pamięci Ofiar Stalinizmu - Instytutu Badań Stalinizmu i Patologii Władzy. Teksty podzielono na 5 działów: I. Wojna i okupacja sowiecka; II. W drodze na Sybir; III. Na zesłaniu; IV. Stalinowskie represje w PRL; V. Powojenne ofiary KGB.

Skonka Leszek

Pierwszy strach i pierwsza nienawiść

Wspomnienia młodej dziewczyny Anny Jeleńskiej, z okresu II wojny światowej. Autorka opisuje działania wojenne w rodzinnej wsi na Białorusi, następnie jak wyglądała okupację niemiecka na tym terenie, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. We wspomnieniach znajduje się ciekawy opis: Bożego Narodzenia, obchodzonego przez Niemców. Relacja kończy się wyzwoleniem przez wojska amerykańską. Zakres chronologiczny: 1941-1945 Miejsca wydarzeń: Witebsk (Białoruś), Wilno (Litwa), Erfurt (Niemcy)

Jeleńska Anna

Losy społeczności osady Barany, gmina Iwacewicze, powiat Kosów Poleski, województwo poleskie, począwszy od okresu II Rzeczpospolitej - przyczynek historyczny dla potomnych

Autorzy na początku krótko opisują rodzinną osadę Barany, Iwacewicze i okolice. Tematem przewodnim wspomnień są losy Polaków (rodziny Pohlów i Wesołowskich) wywiezionych na Syberię. Przedstawiają okoliczności wywiezienia, podróż, a także tragiczne warunki życia w posiołku Gubokoje. Autorzy dokładnie opisują: podział pracy, los dzieci oraz starszych osób. W dalszej cześci krótko wspominają o pracy w leśnych przedsiębiorstwach oraz w sowchozie. Zakres chronologiczny: lata 20 XX-1945 r. Miejsca wydarzeń: Iwacewicze (Białoruś), osada Barany (Białoruś), Archangielsk (Rosja), Chołmogory (Rosja), posiołek Głubokoje (Kazachstan), posiołek Kołos (Kazachstan), Krasny Bór (Kazachstan), Dolinskaja (Ukraina).

Sterna Halina

Bohdan Wróblewski, wspomnienia Sybiraka

Ze wspomnień dowiadujemy się o losach Bohdana Wróblewskiego i jego rodziny w trakcie okupacji radzieckiej. Opisuje realia życia na Syberii, oraz próby przetrwania w niegościnnym terenie. Przedstawia losy swojego brata, w armii gen. Andersa. Autor wspomina również swój tymczasowy pobyt w domu dziecka, oraz powrót do rodzinnego domu. Miejsca wydarzeń: Białystok (woj. podlaskie), Bogdanowek (Kazachstan), Kopiejsk (Rosja) Zakres chronologiczny: 18.03.1932- 21.05.1946

Wróblewski Bohdan

Wspomnienia z okresu okupacji niemieckiej i pobytu na robotach przymusowych w Niemczech

Wspomnienia dziewczynki z czasów II wojny światowej. Opisuje jak wyglądała okupacja niemiecka na terenie jej rodzinnego miasta -Tomaszowa Mazowieckiego, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej, najpierw do miasta: Żelazny Bród, a później Hohenelbe. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. Na uwagę wskazuje ciekawy opis relacji Polaków z obywatelami innych państw. W ostatniej części przedstawia dalsze losy swojej matki i swoje. Zakres chronologiczny:1939-1945/1990 Miejsca wydarzeń: Tomaszów Mazowiecki (woj.łódzkie), Żelazny Bród (dziś. Zelezny Brod -Czechy), Hohenelbe (dzis. Vrchlabi -Czechy), Zielona Góra, Wrocław.

Bielawska-Tryba Teresa

Kronika Szkoły w Hucisku Nienadowskim

Autorka, nauczycielka szkoły w Hucisku Nienadowskim przedstawia historię tutejszej szkoły. Na początku wspomina o trudnych początkach i próbie zebrania odpowiednich funduszy na budowę szkoły. Projekt udało się zrealizować w 01.09.1909 r. Przytacza również treść orzeczenia Cesarsko-królewskiej Rady Szkolno-krajowej. W myśl niej, wszelkie koszty jej utrzymania miała ponosić gmina i obszar dworski, a językiem wykładowym miał być język polski. W 1913 r. nauczanie rozpoczęły siostry ze Zgromadzenia Rodziny Maryi. Zajmowały się one nie tylko edukacją dzieci, ale i dorosłych, ponadto pełniły służbę medyczną. W 1920 szkołę z ludowej, przemianowano na powszechną.Organizowała ona różne wydarzenia kulturalne dla dzieci (przedstawienia, zajęcia fotograficzne). W zapiskach są wspomniane problemy, z jakimi musieli borykać się mieszkańcy wsi, takimi jak: niedożywienie oraz epidemie. Przez całe swoje istnienie szkoła zmagała się z trudnościami finansowymi, które uniemożliwiały jej przeprowadzanie remontów oraz zapewnienia odpowiedniego lokum dla kadry. W rękopisie zamieszczono trzy kosztorysy. Przytoczone są również dwa rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1934 i 1937 roku. Regularny zapis kończy się na roku 1938/1939. Później są tylko krótkie zapiski z lat 1939, 1940, 1945, 1947. Tekst został odnaleziony w 1993 r. Zakres chronologiczny:1890-1947 Miejsca wydarzeń: Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie)  

N.N.

Pamiętnik z walk w ruchu oporu, oraz z pobytu w obozie koncentracyjnym w Stutthofie

Autor na początku opowiada o swojej działalności w ruchu oporu: najpierw jako zastępcy komendanta w podziemnej organizacji wojskowej na terenie Rudnika i Brańszczyka, a później jako jednego z komendantów AK. Opisuje szkolenia wojskowe, akcję przewiezienia rannego komendanta AK do szpitala, działania dywersyjne, przeprowadzanie i rozprowadzenie prasy konspiracyjnej. Następnie opowiada o swoim aresztowaniu przez Niemców i pobycie w więzieniu na Pawiaku. Wspomina o torturach i masowych egzekucjach więźniów. W dalszej części opisuje swój pobyt w obozie koncentracyjnym (tragiczne warunki życia, wyniszczająca praca, pobyt w obozowym szpitalu, badania pseudomedyczne). Wspomina o udziale w ruchu oporu więźniów. Opisuje tzw. ,,marsz śmierci". Na końcu wspomnień, autor opowiada o kilku swoich próbach ucieczki oraz pokrótce przedstawia swoje dalsze losy (opieka Kaszubów, wyjazd na Ziemie Zachodnie). Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Rudnik nad Sanem (woj. podkarpackie, pow. niżański), Brańszczyk (woj. mazowieckie, pow. wyszkowski), Stutthof (obec. Sztutowo, woj. pomorskie, pow. nowodworski), Kartuzy (woj.pomorskie)

Horpynko Aleksander

Mój Życiorys

Autorka na początku przedstawia swoje dzieciństwo i młodość. Wspomina o napadach UPA na Polaków. Następnie dokładnie opisuje pobyt wraz z dziećmi i rodzicami na Syberii. Przedstawia warunki podróży. Opowiada o tragicznych warunkach życia, głodzie i próbie przetrwania w niegościnnym terenie. Wspomina o związku z innym zesłańcem. Później opowiada o nieudanej próbie powrotu do Polski i o pracy w kołchozie w Nowogardzie. Autorka opisuje trudy życia, a szczególnie wysiłek związany ze zdobyciem pożywienia. Wspomina również swój powrót do Polski Zakres chronologiczny: 1918-1947 Miejsca wydarzeń: Mszana Dolna (woj. małopolskie, pow. limanowski), Liłużnów (Ukraina), Tomsk (Rosja), Nowogard (woj. zachodniopomorskie, pow. goleniowski), Poznań (woj. wielkopolskie), Chociwel (woj. zachodniopomorskie, pow. stargardzki)

Pawlęga

Wspomnienia Danuty Kofroń

Wspomnienia autorki o wojennych przeżyciach jej i jej rodziny we Lwowie i podkrakowskiej wsi oraz o życiu po wojnie najpierw w Krakowie, a potem na Ziemiach Odzyskanych. Wspomniana jest również osoba jej stryja, który uciekł ze Lwowa i dołączył do armii gen. Andersa jako kierowca wojskowy, a po wojnie pozostał w Anglii, oraz wyjazd do Lwowa w 1988 roku. Zakres chronologiczny: 01.1941- po 10. 1956 Miejsca wydarzeń: Lwów, Lipica Murowana (woj. małopolskie, pow. bocheński), Kraków, Legnica, Wrocław

Kofroń Danuta

Wspomnienia z lat 1939-1946 z czasów zesłania na Syberię

Wspomnienia Sybiraka wywiezionego jako dziecko wraz z całą rodziną z terenu Kresów Wschodnich. Autor opowiada o transporcie na Syberię, o codziennym życiu zesłańców, o przewiezieniu ich Wołgą w rejon Saratowa, gdzie zastał ich koniec wojny i o podróży na Ziemie Zachodnie. Wspomina również swych braci służących w Armii Berlinga. Zakres chronologiczny: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Józefówka (woj. tarnopolskie, pow. Brzeżany), Ust-Onołwa, Galaszor (obw. Mołotowsk), Rot-Front (rejon Pierwomajsk), Duszniki Zdrój (woj. dolnośląskie, pow. kłodzki)

Kosowski Mirosław