Portret współczesny świadka historii

Relacja Pauliny Fircowicz opisuje losy rodziny Świadka, którzy tuż po I wojnie światowej zakupili ziemie z rozparcelowanego majątku barona Hugo Wattmana i wybudowali się w miejscowości Doliny koło Cieszanowa. W dalszej części Świadek skupia się na swoim dzieciństwie, opowiada o szkole, do której uczęszczały dzieci polskie i ukraińskie, o kulcie Józefa Piłsudskiego, o organizacjach społecznych tj. Związek Strzelecki, harcerstwo, koła gospodyń wiejskich, o spędzaniu czasu ze starszymi braćmi, którzy rowerami jeździli do Lwowa, a w gazetach śledzili m.in. sprawę Rity Gorgonowej. Następnie Świadek skupia się na II wojnie światowej: przedostanie się jednego z braci do 3 Dywizji Strzelców Karpackich, drugi członek Armii Krajowej. Opis życia codziennego w okupowanej Polsce: zdawania kontyngentów żywnościowych Niemcom, przygotowaniom Niemiec do ataku na ZSRR, Holocaustu – bezpośredniej obserwacji masowego grobu Żydów pomiędzy Lubaczowem a Dachnowem, mordu Żydów na ulicach Lubaczowa. W 1942r. podczas Aktion Zamość, Świadek wraz z rodziną został wysiedlony i przewieziony do obozów tymczasowych w Suścu, Zamościu, a następnie na roboty przymusowe do Niemiec. Opis życia powojennego. Zakres chronologiczny: 1922- lata 90-te XX w. Miejsca wydarzeń: Lubaczów (woj. podkarpackie), Ruda Różaniecka (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Zamość (woj. lubelskie), Kraków (woj. małopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Dachnów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Cieszanów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Lwów (Ukraina), Niemirów (Ukraina), Wróblaczyn (Ukraina), Bełżec (pow. tomaszowski, woj. lubelskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Jadwiga Żdan, z domu Seredyńska, opisuje dzieciństwo i młodość w Drohobyczu i Jaworowie,przedwojenny Drohobycz i jego mieszkańców – Ukraińców, Żydów i Polaków, świątynie i domy modlitw, zwyczaje, spędzanie świąt, relacje łączące przedstawicieli tych grup, rolę zwierząt w życiu przedwojennego społeczeństwa, związkach pomiędzy wsią a miastem, wrogości Ukraińców w stosunku do Polaków, a także działalności ukraińskiej i polskiej partyzantki w Lubaczowie i okolicach, pracę weterynarzy w czasie wojny i po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1916-2018   Miejsca wydarzeń: Bircza (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Lesko (woj. podkarpackie), Lwów (Ukraina), Drohobycz (Ukraina), Lubaczów (woj. podkarpackie), Borysław (Ukraina), Krakowiec (Ukraina), Cieszanów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Zaleszczyki (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Jaworów (Ukraina), Radymno (pow. jarosławski, woj. podkarpackie), Poznań (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Opole (woj. opolskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Łódź (woj. łódzkie), Bełżec (pow. tomaszowski, woj. lubelskie), Gorajec (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Komańcza (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Ruda Różaniecka (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie)

Dzieci ukraińskie w Lubaczowie - z lewej Janina Łytwyn, z prawej Eugenia Kowalczyk (Koziej)

Jadwiga Żdan pochodzi z polskiej rodziny Stanisława Seredyńskiego i Julii z domu Kobryn. Urodziła się w Birczy w 1916 roku, wychowywała się i mieszkała w Drohobyczu. Pani Jadwiga ukończyła szkołę powszechną i gimnazjum w Drohobyczu, a następnie seminarium nauczycielskie w Jaworowie.